Noah Korevaar Films & Series 20 sep 2022, 15:36

Leestijd: 5 minuten

Tom Cruise kan met pensioen: de nieuwe Top Gun komt uit China

Hollywood hoopte China te gaan veroveren met Top Gun: Maverick en paste zelfs een trailer aan om de censoren daar te bekoren. In plaats van een lokale release krijgen ze nu een opvallend cadeautje: een Chinese kopie van de film.

Top Gun: Maverick werd tijdens de pandemie keer op keer uitgesteld. Tom Cruise stond erop dat de sequel in de bioscoop uit zou komen. Een release op een streamingdienst, een uitweg waar veel studio’s wel voor kozen, was geen optie.

Tom Cruise scoort met Top Gun: Maverick

Overschatte de ondertussen 60-jarige filmster de slagingskansen van de film? Nee, is het overduidelijke antwoord.

Top Gun: Maverick is een explosief succesverhaal. Zowel qua recensies en feedback van het publiek als qua de vrachtlading dollars die de film Skydance heeft opgeleverd.

De blockbuster is met gemak de grootste film van 2022. Met een omzet van alleen al 700 miljoen dollar in Amerika is het de op vijf na grootste film aller tijden in de Verenigde Staten. Groter dan bijvoorbeeld Avengers: Infinity War.

Dit kostte het om échte straaljagers te gebruiken in Top Gun: Maverick

Ook critici zijn tevreden

“Om in het gezelschap te zijn van die enorme films is behoorlijk verbluffend”, aldus regisseur Joseph Kosinski. “Het is zeker niet wat we van plan waren te doen. We wilden gewoon een mooi verhaal vertellen.”

Ook dat laatste is zeker gelukt. Veel reboots en sequels van klassiekers uit de jaren tachtig zijn vaak lucratief, maar vallen inhoudelijk helaas ook vaak tegen. Zielloze cashgrabs.

Maverick heeft bewezen dat het ook anders kan. Je kunt én lucratief inspelen op nostalgie én een mooi en bevredigend verhaal vertellen dat niet overbodig aanvoelt.

En China dan?

Eigenlijk had het succesverhaal nog een Chinees tintje moeten krijgen. Aanvankelijk was de Chinese gigant Tencent zelf aan boord als investeerder, maar uit angst dat de film de Chinese overheid boos zou maken besloot het bedrijf toch het project te verlaten.

Sindsien hoopten de makers van Maverick toch nog toegang te krijgen tot de rap groeiende afzetmarkt. In de eerste trailer voor Top Gun: Maverick werden zelfs de origineel aanwezige vlaggen van Taiwan en Japan van het iconische jasje van het hoofdpersonage afgehaald. Waarom? Om de Chinese censor te pleasen. Later werden de vlaggen teruggeplaatst.

Propaganda

Als er nog hoop was dat Maverick naar China kon komen, dan is daar nu een einde aan gekomen. De overheid aldaar is al decennia bezig met plannen om Hollywood te kunnen evenaren, en gelooft heilig in de kracht van films. Ook de geopolitieke potentie ervan.

Het land wil het steeds vaker gewoon zelf doen als het op films aankomt, in plaats van Amerikaanse blockbusters toe te laten. Dat de resulterende propagandafilms daarbij vrij gortig lenen van Amerikaanse titels, maakt men zich niet zo druk om. De focus ligt meer op het produceren van propaganda dan het maken van unieke artistieke hoogstandjes.

Laten we ook niet vergeten dat Maverick ook praktisch één grote rekuteringscampagne van het Amerikaanse leger is. Ze stonden letterlijk klaar in de bioscopen om enthousiaste bezoekers te rekruteren.

Born to Fly: kopie?

Nu is het tijd voor de volgende Top Gun. Maak kennis met Born to Fly, China’s antwoord op Top Gun: Maverick.

Het werk van regisseur Liu Xiaoshi draait vaak om (het promoten van) het Chinese leger. Dit keer ligt de focus op Lei Yu, een van de zeer bekwame testpiloten van het People’s Liberation Army die belast is met het besturen van China’s nieuwste gevechtsvliegtuig, de Chengdu J-2.  De aankondiging van de film kwam bijna een jaar nadat de J-20 werd onthuld op de China Airshow in Zhuhai. Het is de grote trots van het leger, en Born to Fly moet de resulterende power demonstreren.

Het plot van de film is duidelijk zeer direct gebaseerd op dat van Top Gun. Als je consumenten niet hun gewilde Amerikaanse film kunnen krijgen, dan geef je ze toch gewoon je eigen propaganda-versie?

Lucratieve politiek

Bovendien is het naast de politieke boodschap nog lucratief ook. Vorig jaar kwam The Battle at Lake Changjin uit, een spectaculaire oorlogsfilm en pittige propaganda. Maar ja, de film leverde wereldwijd wel 902 miljoen dollar op. Meer dan No Time to Die en de tweede Venom.

Oké, die film was even spectaculair als de Amerikaanse equivalenten en dus ook nog eens zeer lucratief. Maar dat betekent niet automatisch dat de films die China aflevert ook goed zijn. Vooralsnog scoren ze vaak onvoldoendes op IMDb en vallen ze inhoudelijk tegen.

Creativiteit gaat verloren

Veel geld tegen CGI en grootse vechtscènes aangooien maakt een film nog niet meteen goed. In een systeem waar de (censuur van) de overheid grotendeels de inhoud van films bepaalt, is er amper ruimte voor de creatieve touch van een regisseur. Het wordt meer het uitvoeren van een opdracht dan het realiseren van een stukje kunst.

Propaganda en lage IMDb-scores of niet, het blijft een fascinerende ontwikkeling. Want de films komen op zijn minst qua budgetten en omvang wel in de buurt van wat Hollywood doorgaans aflevert.

Ren dus niet naar de bioscoop, als Born to Fly überhaupt hier ooit te zien gaat zijn, maar de trailer voor de Chinese IMAX-lancering is zeker het checken waard. Er komt meer Top Gun, maar niet helemaal op de manier waar Cruise en Co. op hoopten. Overigens is het ook nog niet exact bekend wanneer de kopie uit gaat komen, naast een ‘coming soon’ en 2022.

Hollywood en China

Ben je geintrigeerd door de film-ambities van China en de aanstootgevende manier waarop Hollywood het land probeert te pleasen? Check dan vooral het recent uitgebrachte boek ‘Red Carpet: Hollywood, China, and the Global Battle for Cultural Supremacy‘.

Daarin duikt Wall Street Journal-journalist Erich Schwartzel in de verraderlijke geschiedenis en toekomst van de culturele haatliefde-verhouding tussen China en Hollywood. Ronduit fascinerend.