Noah Korevaar Boeken Vandaag, 10:52

Leestijd: 3 minuten

Als Rusland wint: wat er écht op het spel staat in Europa

Een van de beste boeken van 2025 is behapbaar en intrigerend. Tegelijkertijd is het ook een angstaanjagend boek, waarin een simpele vraag gesteld wordt: ‘Wat als Rusland wint?’

De kerstvakantie is het perfecte moment om er eens een goed boek bij te pakken. Dekentje, beentjes omhoog, warme chocolademelk. Zalig. Ook is het dé tijd voor goede voornemens: minder scrollen op TikTok, meer boeken lezen. Een voornemen dat je extra motiverend kunt beginnen met een behapbaar boek dat je als een achtbaanrit uitleest, maar waar je nog weken over nadenkt.

Als Rusland Wint

Dan hebben we het over Als Rusland Wint. Daarin schetst de Duitse veiligheidsexpert Carlo Masala een angstaanjagend realistisch scenario waarin Rusland de Baltische staten binnenvalt.

Een eng actueel scenario. Drie Russische grenswachters staken eerder deze maand met een hovercraft de Estse grens over bij Vasknarva, liepen 20 minuten over NAVO-grondgebied en keerden vervolgens doodleuk terug. Geen aankondiging, geen toestemming. De Estse minister van Binnenlandse Zaken noemde de motieven “onduidelijk”, maar verhoogde direct het aantal patrouilles.
Toeval? Provocatie? Test? Precies die vraag staat centraal in Als Rusland wint.

Maart 2028

Carlo Masala, hoogleraar internationale politiek aan de Bundeswehr Universiteit in München, schetst in slechts 136 pagina’s een hypothetisch, maar huiveringwekkend scenario. Het is maart 2028. De oorlog in Oekraïne is voorbij, in het voordeel van Rusland. Europa heeft zich teruggetrokken in zelfgenoegzaamheid. En dan valt Rusland de Estse stad Narva binnen. Dezelfde stad die op een steenworp afstand ligt van waar die Russische grenswachters rondliepen.

Het briljante aan Als Rusland Wint is dat het geen traditionele roman is. Masala bouwt zijn scenario op met tijdlijnen, politieke besluiteloosheid en de cascade aan strategische gevolgen. Wat als de NAVO niet reageert op een “beperkte incursie”? Wat als Artikel 5 wordt afgewezen omdat het “slechts” om een klein stukje Estland gaat?

De parallellen met het huidige appeasement-debat rondom Oekraïne zijn pijnlijk duidelijk. Masala waarschuwde eerder dit jaar in NRC: “Democratieën hebben de twee grote conflicten van de 20ste eeuw gewonnen. Daardoor zijn we gaan denken dat de democratie ook altijd zal blijven bestaan.” Die naïviteit kan ons duur komen te staan.

Critici zijn lyrisch

Het boek staat op nummer 10 in de lijst met beste boeken van 2025 van de Volkskrant. Hun recensent Joost de Vries noemt het “een van de slimste non-fictieboeken van dit jaar” en prijst de “strakke, moordend snelle verteltrant”.

Hij schrijft: “Vanuit welke Europese hoofdstad je ook naar Brussel afreist, je kunt het bij aankomst van kaft tot kaft gelezen hebben. Je zou willen dat alle Europese leiders dat zouden doen.” De Süddeutsche Zeitung is het met hem eens: “Deze ruim honderd pagina’s kan iedere politicus in één avond lezen. Het zou goed bestede tijd zijn.”

De Vries benadrukt het ijzingwekkende van Masala’s aanpak: “In elk van de korte hoofdstukken legt hij een mogelijkheid voor, een stap in een keten van gebeurtenissen, en vraagt de lezer zich af of die zich die mogelijkheid kan voorstellen.” Het antwoord is steeds: ja, helaas wel.

Must-read voor de kerstvakantie

Als Rusland Wint lees je dus in één of twee avonden uit. Perfect voor tussen de kerstdiners door, al kun je er kennelijk door de angstaanjagendheid wel maagzweren van krijgen, zoals een lezer op Goodreads het treffend samenvat: “Gutes Buch, ich hab jetzt Magengeschwüre.” Mooi woord.

Wij zouden zeggen: verplichte kost voor iedereen die wil begrijpen wat er écht op het spel staat in Europa. Wellicht mooi cadeautje voor onder de kerstboom van Geert Wilders? Je kunt Als Rusland Wint hier bestellen.