Alrik de Jong Geld & Carrière 25 apr 2023, 14:46

Leestijd: 4 minuten

Kabinet strooit miljarden over Groningen en slikt overcompensatie

Naast de toeslagenaffaire is de trage schadebehandeling na aardbevingen in Groningen een van de punten waardoor het vertrouwen in de politiek zo gedaald is tijdens de afgelopen jaren. Maar er zit schot in de zaak. Het kabinet gaat eindelijk met miljarden strooien en Rutte heeft laten weten overcompensatie te slikken.

De mensen in Groningen zijn “decennialang in de steek gelaten”, zei Mark Rutte vandaag eerder in een persboodschap. Hun stem werd niet gehoord en “hun belangen zijn ondergeschikt gemaakt aan een financieel belang van Nederland”. Daarmee is er sprake van een ereschuld, erkent de premier. “Daar kunnen en willen we niet omheen.”

Kabinet trekt 22 miljard uit voor Groningen

Het kabinet trekt de komende 30 jaar bij elkaar 22 miljard euro uit voor het gebied in Groningen en Noord-Drenthe dat geplaagd wordt door aardbevingen als gevolg van de jarenlange aardgaswinning. Het belooft daarnaast dat het Rijk “alles wat nodig is” zal doen om de schade te vergoeden en te zorgen dat “iedereen een veilig huis heeft”.

De parlementaire enquête over de gaswinning, waarvan het eindrapport twee maanden geleden verscheen, legde bloot hoe de overheid decennialang wegkeek van de problemen die de gaswinning in Groningen veroorzaakte. Financiële belangen stonden voorop en de “rampzalige gevolgen” voor de Groningers kregen lange tijd nauwelijks aandacht.

‘Excuses aan iedereen’

In een formele reactie op het rapport maakt het kabinet opnieuw excuses aan iedereen die daardoor gevoelens van “angst, stress en onveiligheid” heeft ervaren. Het noemt erkenning van dat leed “een eerste essentiële stap”, maar hamert erop dat mensen ook oplossingen willen voor hun problemen.

“Het kabinet wil niet alleen leren van de fouten die zijn gemaakt, maar wil deze ook rechtzetten. Daarbij hoort ook de opdracht om de ereschuld aan de regio en haar bewoners die door 60 jaar gaswinning is ontstaan in te lossen.”

Schades tot 40.000 euro direct vergoed

Het kabinet neemt onder aanvoering van Rutte een reeks maatregelen om de schadeafhandeling “milder, makkelijker en menselijker” te maken. Zo wordt het gebied vergroot waarin mensen niet hoeven aan te tonen dat aardbevingsschade door de gaswinning komt. Schades tot 40.000 euro worden voortaan gewoon vergoed zonder onderzoek naar de oorzaak.

Deze ruimhartigere aanpak kan in sommige gevallen leiden tot overcompensatie, “maar dit neemt het kabinet voor lief”. Het betekent namelijk voor bewoners minder onzekerheid en juridische rompslomp. Bovendien daalt de uitvoeringslast bij het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG).

Het kabinet trekt ook extra geld uit om woningen in het aardbevingsgebied snel te verduurzamen. Uitgerekend in deze regio komt veel energiearmoede voor, doordat de huizen relatief oud en groot zijn. Ook hebben bewoners investeringen in verduurzaming vaak op de lange baan geschoven uit onzekerheid over schadeherstel of versterking.

Gebiedsontwikkeling en toekomstplan

Daarnaast zijn miljarden bestemd voor verbetering van de mentale gezondheid en voor meer leefbaarheid en economisch perspectief in het gebied. Het kabinet wil Groningen helpen zich te ontwikkelen tot “landbouwregio van de 21e eeuw”. Daarnaast krijgt de provincie een belangrijke rol op het gebied van hernieuwbare energie.

In totaal is voor al deze plannen 22 miljard euro beschikbaar, waarvan overigens een deel al eerder was vrijgemaakt. Het kabinet gaat ervan uit dat dit “ruim voldoende” zal zijn. Regionale bestuurders hadden eerder gevraagd om een investeringsbedrag van 30 miljard euro.

Het salaris van Rutte

Na al deze duizelingwekkende bedragen benieuwd geworden naar het salaris van Rutte? Lees dan hier meer.