Noah Korevaar Geld & Carrière 8 apr 2025, 13:05

Leestijd: 4 minuten

Dit salaris verdien je als docent op zzp-basis in 2025

Terwijl het reguliere onderwijs blijft kampen met personeelstekorten, kiezen steeds meer docenten voor de ogenschijnlijk lucratieve vrijheid van het zzp-bestaan. Van bijlesdocenten tot specialistische trainers en invaldocenten in hoger onderwijs: het onderwijslandschap telt steeds meer zelfstandige onderwijsexperts. Maar wat levert deze onderwijsvrijheid financieel op?

We duiken in het Knab Zzp Uurtarievenboekje 2025 om te ontdekken wat zelfstandige docenten in verschillende sectoren tegenwoordig kunnen verdienen.

Het salaris van een zelfstandige docent

Volgens het recente onderzoek verdient een docent op zzp-basis gemiddeld 66 euro per uur. Daarmee zitten ze in de middenmoot van alle zelfstandige professionals, ver onder juristen (133 euro) en IT-architecten (116 euro), maar ruim boven zzp’ers zoals schoonmakers (32 euro) en beveiligers (36 euro).

Binnen het onderwijs zien we echter aanzienlijke verschillen per specialisatie. Docenten in het hoger onderwijs kunnen rekenen op een gemiddeld uurtarief van 77 euro, terwijl docenten in het voortgezet onderwijs op 75 euro uitkomen. Docenten in het primair onderwijs verdienen gemiddeld 66 euro per uur, terwijl bijlesdocenten het met een tarief van 53 euro moeten doen. Van 77 euro naar 53 euro: een flink verschil, hoe logisch dan ook.

Zelfstandige docenten maken gemiddeld 21 declarabele uren per week, wat neerkomt op een jaaromzet van ongeveer 48.052 euro. Na aftrek van kosten blijft daar zo’n 30.638 euro aan nettowinst over – een winstmarge van 64 procent. Deze winstmarge is hoger dan het landelijk gemiddelde van 59 procent, wat mede te verklaren is door de relatief lage zakelijke kosten die docenten hebben.

Ervaring telt verrassend weinig: de oorzaken

Anders dan bij veel andere beroepen is het verschil tussen beginnende en ervaren docenten opvallend klein. Startende docenten met minder dan drie jaar ervaring rekenen gemiddeld 68 euro per uur, terwijl ervaren docenten met meer dan tien jaar ervaring 65 euro vragen – een omgekeerd patroon dat bij weinig andere beroepen voorkomt.

Dit opmerkelijke fenomeen heeft volgens het Knab-onderzoek diverse verklaringen:

Actuele kennis vs. ervaring – Starters hebben vaak de meest recente opleidingsmethoden en digitale vaardigheden onder de knie, terwijl ervaren docenten juist excelleren in klassenmanagement en didactiek. In de huidige onderwijsmarkt lijkt die actuele kennis net zo waardevol als jarenlange ervaring.

Regionale verschillen – Jonge, startende docenten zijn vaker actief in de Randstad, waar de tarieven structureel hoger liggen dan in de provincies waar meer ervaren docenten werkzaam zijn.

Flexibiliteit – Beginnende docenten zijn vaak flexibeler inzetbaar voor kortlopende projecten en avond- en weekendwerk, wat hogere tarieven rechtvaardigt. Ervaren docenten werken vaak met vaste opdrachtgevers en langlopende contracten tegen een lagere, maar stabielere vergoeding.

Type opdrachten – Startende docenten zijn vaker actief in het vernieuwende onderwijs (online platforms, onderwijsvernieuwing) terwijl ervaren docenten vaker kiezen voor traditionelere onderwijsvormen waar de budgetten vaak krapper zijn.

Een docent in het primair onderwijs met 2-3 jaar ervaring deelt in het uurtarievenboekje een praktisch advies: “Begin er direct over, onderhandelen is voor beide partijen ongemakkelijk. Durf wat hoger in te zetten, vaak is er best ruimte in het budget.”

Marktdynamiek: grote vraag, weinig onderlinge concurrentie

Wat opvalt is dat docenten relatief weinig concurrentie ervaren. Maar liefst 54 procent geeft aan weinig concurrentie te ervaren – één van de hoogste percentages onder alle zzp-beroepen en alleen overtroffen door ingenieurs (71 procent), pedicures (60 procent) en artsen (64 procent). Dit wordt verklaard door de grote vraag naar gekwalificeerde onderwijsprofessionals in vrijwel alle onderwijssectoren.

Het Knab-onderzoek laat zien dat 81 procent van de docenten veel vraag naar hun diensten ervaart. De huidige personeelstekorten zorgen voor een gunstiger onderhandelingspositie, maar toch blijven de tarieven relatief bescheiden vergeleken met andere hoogopgeleide zzp’ers.

Tegelijkertijd valt op dat docenten zichzelf niet bijzonder goed inschatten als onderhandelaars. Slechts 41 procent vindt zichzelf goed in onderhandelen over tarieven, wat het relatief lage uurtarief ten opzichte van hun kwalificatieniveau kan verklaren. Alleen therapeuten (26 procent) en architecten (32 procent) scoren nog lager op zelfvertrouwen bij tariefonderhandelingen.

Tariefverhogingen en toekomstperspectief

Docenten die in 2024 hun uurtarief verhoogden, deden dat met gemiddeld 10 procent – meer dan het landelijk gemiddelde van 4 procent. Dit wijst op een inhaalslag in een sector die traditioneel niet bekend staat om hoge vergoedingen.

Opvallend is dat slechts 48 procent van de docenten vindt dat hun vakgebied goed betaald wordt, ondanks de relatief hoge winstmarge. Dit kan wijzen op een discrepantie tussen wat docenten denken te kunnen vragen en wat de markt daadwerkelijk bereid is te betalen.

Qua toekomstperspectief zijn docenten gematigd positief. 76 procent is optimistisch over hun toekomst als zelfstandige, wat net onder het landelijk gemiddelde van 86 procent ligt. Mogelijk speelt hier de onzekerheid over veranderende regelgeving en de plannen voor meer vaste contracten in het onderwijs een rol.

Nieuwe kansen in onderwijsland

De traditionele onderwijsvormen staan onder druk, maar dit biedt juist kansen voor ondernemende docenten. Hybride leervormen, digitale lesmethoden en gepersonaliseerd onderwijs zijn groeimarkten waar hogere tarieven mogelijk zijn.

Docenten die zich specialiseren in specifieke onderwijsbehoeften (hoogbegaafdheid, taalachterstanden, sociale vaardigheden) of zich richten op volwassenenonderwijs kunnen tarieven bedingen die ruim boven het gemiddelde liggen. Sommige gespecialiseerde docenten komen zelfs in de buurt van 100-120 euro per uur.

Voor wie een carrière als zelfstandig docent overweegt: focus op een specialisme waarin je echt uitblinkt en waarin reguliere onderwijsinstellingen een tekort ervaren. De combinatie van onderwijsexpertise met een tweede specialisme (zoals IT-kennis of bedrijfservaring) kan de weg vrijmaken voor substantieel hogere tarieven.

Zzp-uurtarieven in 2025

Wil je voor jouw specifieke sector of beroep weten wat je ongeveer kunt vragen als uurtarief? Check de Manners-overzichtspagina met alle uurtarieven in 2025 en het gemiddelde zzp-salaris van zelfstandigen op een rij.