Michiel Hekkens Samenleving 1 jun 2025, 17:01

Leestijd: 2 minuten

Zo zelfvoorzienend is Nederland qua groente, vlees en brood

Stel, Nederland raakt afgesloten van de buitenwereld. Kunnen we dan overleven met het eten dat binnen onze landsgrenzen wordt geproduceerd? Manners onderzoekt hoe zelfvoorzienend Nederland is op gebied van groente, vlees en graan.

Onlangs sprak landbouwminister Femke Wiersma bij een bijeenkomst van Agractie haar volk (de boeren) toe. Het begint allemaal bij eten, zei ze. En: we moeten ons meer richten op voedselzekerheid. Haar partijleider Caroline zegt ook vaak zoiets: zonder boeren geen eten. Een waarheid als een koe, maar ook een dooddoener. Natuurlijk hebben we boeren nodig die voedsel verbouwen, maar is het nodig om 11,4 miljoen varkens te houden als Nederlanders er maar 3,2 miljoen per jaar eten? Die andere 8,2 miljoen zijn niet per se gunstig voor ons land, maar vooral voor de portemonnee van de boer. Van de andere kant mag iedere ondernemer natuurlijk zelf weten in welk product hij zich specialiseert. Bovendien lopen Nederlandse boeren voorop als het gaat om innovatie en duurzaamheid. Goed, genoeg over politiek. Waar Manners benieuwd naar is, is of onze boeren genoeg verbouwen om heel Nederland te voeden. We zoeken het uit.

Zoveel groente, vlees en graan wordt in Nederland geproduceerd

Wageningen University onderzoekt eens in de zoveel jaar wat er op agrarisch gebied wordt geproduceerd en geconsumeerd. De meest recente data komen uit 2023. In onderstaand schema zie je van een aantal landbouwproducten hoe de productie zich verhoudt tot de consumptie. Vooral vlees produceren we aan de lopende band, maar op gebied van graan zijn we verre van zelfvoorzienend.

Als Femke Wiersma zich écht wil richten op voedselzekerheid, dan zou ze onze boeren moeten stimuleren tot verhoogde graan- en sojaproductie. Dit hebben we nodig om ons vee te voeren. Nu importeren we 1,9 miljoen ton sojabonen, terwijl we maar 450 ton produceren. Als morgen de Nederlandse grens dichtgaat, dan verhongeren eerst onze dieren en daarna wijzelf.

Is Nederland zelfvoorzienend qua voedselproductie?

Nederland is na de Verenigde Staten de grootste exporteur van landbouwproducten, concludeert het rapport. Dit is ietwat misleidend, want ook de doorvoer valt hieronder. In Nederland komen bijvoorbeeld veel avocado’s en sojabonen binnen, die we vervolgens verhandelen naar de rest van Europa. Trek je dit ervan af, dan zijn we alleen in snijbloemen en bloembollen de grootste van de wereld. Die hebben we in de oorlog nog proberen te eten, maar niet van harte.

Hoewel Nederland wel een van de grootste voedselproducenten van Europa is, produceren we niet genoeg om onszelf te voeden. Dit komt voornamelijk doordat we het voedsel (sojabonen) van ons voedsel (varkens) bijna geheel importeren. We hebben niet genoeg land om voldoende eten voor 18 miljoen mensen te verbouwen, of we dit nu vol zetten met groenten of varkens. Volgens het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft Nederland 3,59 miljoen hectare landbouwgrond nodig om ons allemaal te voeden. Ons landbouwareaal bedraagt echter maar 1,82 miljoen hectare.

Lees ook wat het gemiddelde inkomen is per type boer in Nederland.