Thomas Aalderink Samenleving 26 okt 2025, 08:54

Leestijd: 4 minuten

De stemoptie tijdens verkiezingen 2025 die je nergens leest

Blanco stemmen is ook een optie. Maar je kunt het verkiezingsformulier honderd keer lezen, je vindt de optie niet. Zo stem je neutraal en dit is wat jouw voorkeur dan betekent voor het land.

Het feest van de democratie gaat weer beginnen, maar redenen om slingers op te hangen zijn er niet. Er valt momenteel namelijk weinig te vieren in de Nederlandse politiek, en dat zorgt voor frustratie bij veel kiezers. Dat kun je uiten door je te misdragen, maar er zijn ook andere manieren. Bijvoorbeeld door blanco te stemmen bij de Tweede Kamerverkiezingen. Want dat is toch vooral hoe de blanco stem bekendstaat: als proteststem. Een manier om te zeggen dat je wel gelooft in het systeem, maar het niet eens bent met de huidige gang van zaken. Er zijn echter ook andere redenen om het rode potlood onberoerd te laten in het stemhokje.

Bijvoorbeeld omdat er geen partijen of kandidaten zijn die bij je passen. Je kunt dan natuurlijk ook gewoon thuisblijven, maar dan gooi je je stemrecht weg. Sommigen vinden dat een lastig idee. Blanco stemmen is een manier om te laten zien dat je wel betrokken bent bij de verkiezingen en de democratie ondersteunt, maar toch geen keuze kunt of wilt maken.

Linksom of rechtsom is blanco stemmen dus altijd een manier om je stemrecht te gebruiken om te laten zien dat je iets anders wil. Dat kan een krachtig middel zijn, maar dan heb je wel aantallen nodig die indruk maken. Bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen in 2023 was dat niet echt het geval: nog geen 20.000 mensen lieten hun stembiljet leeg, volgens NOS.

Hoe stem je blanco bij de Tweede Kamerverkiezingen 2025

Dat is namelijk hoe je blanco stemt: je doorloopt alle stappen zoals je altijd doet, maar in het stemhokje laat je het rode potlood met rust. Blanco stemmen is dus geen optie op het stembiljet die je kunt aankruisen. Je gooit gewoon je oningevulde stembiljet in de daarvoor bestemde bak. Zo belandt het later die avond op de stapel met blanco stemmen.

Door dit te doen voldoe je aan je burgerplicht en maak je gebruik van je stemrecht, zonder dat je invloed hebt op de uitslag. Je blanco stem telt namelijk niet mee voor het toekennen van zetels. Op dat vlak heeft je keuze net zoveel invloed als niet komen opdagen. Blanco stemmen is dus vooral een symbolisch signaal.

Alle manieren om te stemmen op een rij

Hetzelfde geldt trouwens voor een ongeldige stem. Hierbij vul je wel iets in op het stembiljet, maar niet op de manier zoals het hoort. Bijvoorbeeld door twee bolletjes in te kleuren. Je hebt dus eigenlijk vier keuzes, namelijk:

Je hebt aankomende woensdag dus behoorlijk wat te kiezen, zelfs als je vindt dat niemand je stem verdient. En wie weet is het deze keer voor jou wel het beste om blanco te stemmen. Dat is misschien wel de duidelijkste manier om te laten zien dat je stemmen belangrijk vindt en achter de democratie staat, maar het vertrouwen momenteel wel een beetje kwijt bent. En dat is volledig te begrijpen.

Stemmen op de rechtsstaat

Mocht je wel op een partij gaan stemmen, maar twijfel je nog welke het moet worden? Dan is het misschien ook goed om rechtsstatelijkheid mee te nemen in je beslissing. Er ontstaat namelijk echt een scheiding tussen rechtsstatelijk en anti-rechtsstatelijk.