Michiel Hekkens Samenleving 22 okt 2025, 17:52

Leestijd: 3 minuten

Geluksonderzoek onthult zorgelijke staat van de mens anno 2025

Is het leuker om in 2025 te leven of in 2006? En waar ter wereld hebben mensen het meeste plezier en het minste stress? Interessante, maar lastig te onderzoeken vragen. Toch is er nu een antwoord op.

In de meeste gelukslijstjes eindigt Nederland ergens bovenaan. Dit komt omdat we onszelf een hoog gelukscijfer geven. Maar wat zegt zo’n cijfer precies? En kun je geluk wel meten door aan mensen zelf te vragen of ze gelukkig zijn?

Het utilisme, een belangrijke stroming binnen de filosofie, hanteert een andere definitie van geluk. Geluk is volgens hen: alle plezierige gevoelens die mens (blijheid, plezier, je gewaardeerd voelen) bij elkaar opgeteld en alle miserabele gevoelens (stress, pijn, zorgen) daarvan afgetrokken. Klinkt al een stuk nauwkeuriger dan een enkel rapportcijfer uitgedeeld aan jezelf.

Deze utilistische definitie van geluk is gevolgd door de onderzoekers van World Health Summit, in een monsteronderzoek dat 140 landen en 2 decennia omspant. De conclusie: vroeger was het leven niet plezieriger, maar wel minder onplezierig. En: in de armste landen wonen de ongelukkigste mensen, maar de gelukkigste mensen wonen niet per se in de rijkste landen.

Geluksonderzoek: mens is nu ongelukkiger dan vroeger

De afgelopen twintig jaar hebben de onderzoekers van World Health Summit het ‘emotionele welbevinden’ van burgers over de hele wereld in kaart gebracht. Op periodieke basis vroegen ze 1.000 mensen in 140 landen het volgende: heb je vandaag gelachen? Ben je blij geweest? Voelde je je met respect behandeld? Maar ook: heb je pijn ervaren? Stress gehad? Je zorgen gemaakt? Hier rolt per land een gemiddeld niveau van ‘emotioneel welbevinden’ uit. Oftewel, volgens de utilisten: de hoeveelheid menselijk geluk.

Goed nieuws

Allereerst het goede nieuws: wereldwijd ervaren mensen veel meer positieve dan negatieve gevoelens. In 2025 rapporteert 88% van de mensen wereldwijd dat ze op een gemiddelde dag met respect zijn behandeld, 73% ervaart blijdschap en 73% heeft gelachen. Negatieve emoties komen veel minder voor. Gemiddeld maakt 39% van de wereldburgers zich op een dag zorgen, 37% heeft stress en 32% voelt fysieke pijn.

Slecht nieuws

Er is ook slecht nieuws: de negatieve gevoelens winnen terrein. In twintig jaar tijd nam het aantal mensen met dagelijkse zorgen toe met zo’n 30 procent. Ook de hoeveelheid stress en pijn namen toe, met vergelijkbare percentages. Het aantal plezierige gevoelens bleef ongeveer gelijk. In 2006 was het leven dus niet plezieriger, maar wel minder onplezierig.

Waar ter wereld zijn mensen het gelukkigst?

De bron van ongeluk in de mens blijkt makkelijker te vinden dan de bron van geluk. Ongeluk is sterk verbonden met het land waar mensen wonen. Waar veel oorlog heerst en weinig voedsel is, daar heersen ook de meeste negatieve gevoelens. Tsjaad en Sierra Leone zijn koploper in drie verschillende emoties: verdriet, pijn en woede.

Het omgekeerde is niet automatisch waar. Mensen ervaren niet de meeste plezierige gevoelens in landen die het meest stabiel zijn. In de top 10 staan weliswaar de extreem stabiele Denen op 1, maar daarna komen de vrij instabiele Paraguayanen. Ook Indonesiërs, Mexicanen, Guatemalanen, Panamezen, Oezbeken, Costa Ricanen en Chilenen maken allemaal meer plezier dan Nederlanders, ondanks dat alles daar slechter geregeld is dan bij ons. Gevoelsmatig heeft Manners het idee dat dit klopt. Ons land mist soms wat joie de vivre.

De exacte positie van Nederland moeten we helaas schuldig blijven. In het rapport staan we niet bij de tien gelukkigste of ongelukkigste landen, daarmee blijven een van de tussenliggende 120 plekken over. Deze worden niet nader gespecificeerd. We hebben ook nog de dataset doorgespit, maar daar worden we helaas niet wijzer uit. Kan ook aan ondergetekende liggen, want die is opgeleid als filosoof.