Alrik de Jong Films & Series 27 okt 2025, 12:00

Leestijd: 2 minuten

Dit is de beste docu van 2025, plus nog vier parels voor filmfans

Hij staat al even op HBO Max hoor, maar ondergetekende viel er afgelopen weekend pas in. Wise Guy: David Chase and the Sopranos is de beste documentaire van 2025. Daarbij tipt Manners vier extra parels voor film- en serieliefhebbers.

Films en series lenen zich natuurlijk perfect voor documentaires. Alle beelden, zowel voor als achter de schermen, zijn aanwezig. En de tijdsgeest waarin producties zijn gemaakt zorgt voor een bevredigende portie nostalgie. The Sopranos veranderde het begrip tv-serie voorgoed. Maak kennis met geestelijk vader David Chase.

Wise Guy: David Chase and the Sopranos

Wise Guy: David Chase and the Sopranos is een docu-serie die bestaat uit twee afleveringen. Je ziet hoe filmmaker David Chase voet aan de grond probeerde te krijgen als regisseur en showrunner met zijn levensverhaal. Want The Sopranos is zo’n beetje letterlijk uit het leven van de eigenzinnige regisseur gegrepen.

David Chase groeide met zijn Italiaanse moeder op in New Jersey. Zij was een inspiratiebron voor het personage Livia Soprano. Gestoord noemde hij haar. Hysterisch, paranoïde en beledigend. In New Jersey woonden veel Italiaanse immigranten, en er was ook georganiseerde misdaad.

Beste documentaire van 2025

Alle ingrediënten voor The Sopranos slurpte David Chase al op in zijn jeugd, zelf was hij ook niet de liefste tiener. Over het verhaal gooide hij een realistische maffia-saus, maar anders dan de filmwereld en helemaal de televisiewereld gewend was. Centraal stond Tony Soprano, een gezinsman die als beroep toevallig maffiabaas was. Hij bezocht een therapeut, ging aan de Prozac en had evenveel problemen met zijn puberende kinderen als de rivalen uit het misdaadcircuit.

Een geniaal verhaal, weten we nu. Helemaal omdat werkelijk alle buitenscènes in New Jersey zijn gefilmd, veelal locaties uit jeugdherinneringen. Maar aanvankelijk wees iedere groot televisiestation de serie keihard af. David Chase wilde geen enkele concessie doen, en geen tv-baas zat te wachten op een complexe serie in een atypisch groene en desolate omgeving voor een maffiaserie. Bovendien werden er personages vermoord, een toen nog een no-go in televisieland. HBO, destijds een afvoerputje van televisieseries, zag als enige wel potentieel in The Sopranos. Dit alles wordt op prachtige wijze verteld. De screenings voor de grote rollen, verrassende acteurs die elders afgewezen waren, het verhaal van David Chase, de algehele tijdsgeest; deze docu is ouderwets smullen. Enige gevaar: je gaat daarna direct The Sopranos weer bingewacthen. Nou goed, er zijn minder nuttige tijdsbestedingen.

Nog meer docu-series voor film- en serieliefhebbers

Documentaires over films, series en regisseurs zijn de ultieme vorm van escapisme volgens ondergetekende. Eerder tipte Manners vier documentaires die op dezelfde manier bevredigend zijn als Wise Guy: David Chase and the Sopranos.

• Spielberg – HBO Max
• 100 Years of Warner Bros – HBO Max
• QT8: The First Eight of Quentin Tarantino – Amazon Prime Video, YouTube, Apple TV (huur)
• Empire of Dreams: The Story of the ‘Star Wars’ Trilogy – Disney+, YouTube (gratis)

Lees het complete Manners-artikel over bovenstaande documentaires voor filmliefhebbers.