Noah Korevaar Muziek 27 sep 2025, 15:16

Leestijd: 3 minuten

Meditatieve herrie: deze muziek dwingt je brein tot overgave

Paradiso, december vorig jaar. DIIV staat op het podium, en de eerste noten van Like Before You Were Born vullen de zaal. Met de nadruk op ‘vullen’: overspoelen, omhullen, het publiek wordt bijna begraven in geluid. Toch voel ik me rustiger dan ik me, bij wijze van, in weken heb gevoeld. Welkom in de wonderlijke wereld van shoegaze, waar meditatieve rust ontstaat door juist méér lawaai.

Een genre dat zijn naam dankt aan het feit dat muzikanten naar hun effectpedalen staren in plaats van naar het publiek. Muziek die je onderdompelt in lawaai, waarin juist sonic bliss te vinden is. Meditatieve herrie, ondergedompeld in de reverb.

Herrie vol mindfulness

We hebben het vaak over mindfulness alsof het alleen maar kan bestaan in stilte. Ademhaling, meditatie-apps, natuurgeluiden. Niet zonder reden; dat werkt natuurlijk. Maar er is ook een andere route naar rust: dwars door de herrie heen.

Shoegaze werkt anders dan andere muziek. Waar de meeste genres je aandacht vragen voor specifieke elementen – die ene gitaarriff, die tekst, een drumfill – creëert shoegaze een soort auditieve mist waarin je kunt verdwijnen. Zeker met een goede koptelefoon op.

Zachary Cole Smith, frontman van en het brein achter DIIV, zei het ooit perfect: “We’re not trying to make music that demands your attention. We’re making music you can lose yourself in.” En dat is precies wat er gebeurde die avond in Paradiso. Je brein gaat uit, verloren in de reverb.

Muziek die je brein overvraagt

Het is alsof je onderdompelt in warm water. Eerst voel je de druk, de intensiteit, maar na een paar minuten, bij de betere nummers, word je één met de muziek. Klinkt zweverig, is het niet. Je laat je als het ware dragen door de massieve gitaargolven.

Bands als My Bloody Valentine, Slowdive, en DIIV gebruiken technieken die je brein als het ware overvragen. Zoveel lagen, zoveel effecten, zoveel frequenties die half in elkaar opgaan, dat je cognitieve systeem opgeeft met analyseren en overschakelt naar een meer intuïtieve modus.

Het is hetzelfde principe als white noise machines, maar dan veel interessanter. In plaats van monotone ruis krijg je een rijke, steeds verschuivende klankwereld waarin je jezelf kunt verliezen. Skin Game van DIIV is daar een perfect voorbeeld van; vijf minuten waarin je volledig kunt wegzakken.

Er zijn onderzoekers die dit uitleggen als ‘cognitive overload’, wanneer muziek zo complex wordt dat je brein ophoudt met het proberen alles te ontleden, kan het paradoxaal genoeg juist rustgevend werken. Je hersenen geven zich over.

Nederlands talent

En het mooie is: we hoeven niet per se naar Londen of New York voor die wall of sound. Ook in Nederland is shoegaze springlevend. Honey I’m Home bijvoorbeeld, met hun single Wishful Thinking, een band die bewijs is dat je die typische Britse melancholie uit de jaren negentig ook anno 2025 in Nederland aan kunt treffen.

Maar goed. Meestal grijp ik nog toch terug naar de classics. Slowdive’s When the Sun Hits blijft zalig. Of Sugar for the Pill, een recenter nummer dat zo dromerig is dat je er in in kunt wegzakken. Overigens staan al deze nummers netjes in de bovenstaande playlist, die we voor je hebben samengesteld.

‘Kan ’t wat rustiger?!’

Maar ik snap het ook als dit allemaal wat heftig klinkt. Niet iedereen heeft zin om onderdompeld te worden in een overweldigende wall of sound. Gelukkig is er ook nog het perfecte gateway-genre: dreampop.

Begin dan vooral bij Men I Trust. Dreampop is softer dan shoegaze, melodieuzer vaak, poppier, maar met dezelfde dromerige essentie. Dezelfde rust, maar dan zonder dat je oren protesteren. Bliss.

Op zoek naar meer muziektips? Check dan ook onze zomer-playlist, waarin we bands tippen die je waarschijnlijk nog niet kent, en ook met verve het muzikale behang van jouw herfst kunnen verzorgen.