Michiel Hekkens Geld & Carrière 7 mei 2025, 13:33

Leestijd: 3 minuten

Met dit inkomen reis je gratis met OV in steeds meer provincies

Verschillende provincies en gemeenten introduceren een speciale OV-pas. Hiermee kunnen mensen met lage inkomens (uitkeringsgerechtigden, minimumloners of studenten zonder reisproduct) gratis reizen in de daluren. Op de achtergrond werkt het kabinet aan een soortgelijk plan op landelijk niveau. Manners zet alle actuele én toekomstige regelingen op een rij.

Het gaat niet lekker met het Openbaar Vervoer. De NS zit in een giftige spiraal van dalende reizigersaantallen en stijgende ticketprijzen — voor 2026 staat zelfs een desastreuze prijsverhoging van 12 procent op de planning. Ook het streekvervoer kampt met problemen. Ondanks dat er een prima salaris wordt geboden, heerst er een nijpend tekort aan buschauffeurs. En vinden ze er toch een paar, dan slijten de arme stakkers hun dagen pendelend in lege bussen tussen verlaten dorpen. Gelukkig zitten onze beleidsmakers niet bij de pakken neer. Her en der worden lokale initiatieven ontplooid die de mensen weer het OV in moeten krijgen. Om te beginnen met de minima.

Gratis reizen voor minima in Zuid-Holland, Limburg en Amersfoort

Zoals dat gaat als iedereen op eigen houtje iets verzint, hebben alle regelingen die er tot nu toe zijn bedacht net iets andere voorwaarden. We nemen ze één voor één met je door.

1. Limburg: gratis OV met bijstandsuitkering, later voor minima

In zeven Limburgse gemeenten kunnen mensen met een bijstandsuitkering zich vanaf 1 mei melden voor een gratis OV-reisproduct. Hiermee mogen ze in de daluren gratis door de provincie reizen in de bussen en treinen van Arriva. De deelnemende gemeenten zijn Maastricht, Venlo, Weert, Roermond, Sittard-Geleen, Heerlen en Nederweert. Vanaf de zomer gaat het loket ook open voor mensen met een minimuminkomen.

2. Zuid-Holland: gratis reizen met laag inkomen

In Zuid-Holland start deze zomer een vergelijkbare proef. Hieraan mag je meedoen met een inkomen tot 120 of 140 procent van het sociaal minimum (iedere gemeente mag dat zelf bepalen). Dit is het bedrag dat je volgens de overheid minimaal nodig hebt om rond te komen. Ook in Zuid-Holland mag je gratis door de provincie reizen in de daluren, al tellen NS-treinen helaas niet mee (maar de MerwedeLingelijn van Dordrecht naar Geldermalsen dan weer wel). Daarnaast valt het openbaar vervoer binnen Rotterdam en Den Haag buiten de regeling. In de rest van Zuid-Holland mag je wél gratis met bus en tram.

3. Amersfoort: gratis OV voor minima

In Amersfoort is sinds april van dit jaar een regeling ingevoerd. Als inwoner van deze stad mag je in de daluren gratis door heel Utrecht reizen met de bussen en trams van U-OV en Syntus Utrecht. Wie tot 150% van de bijstandsnorm verdient, komt in aanmerking voor het gratis reisproduct. Weer een ander normbedrag dus, in dit geval gebaseerd op de hoogte van bijstandsuitkering. We zoeken de relevante bedragen er weer bij.

Landelijk initiatief: de Onderwegpas

Eind april stuurde minister Madlener een brief naar de Tweede Kamer waarin de Onderwegpas werd geïntroduceerd. Met deze speciale OV-pas zouden mensen met een laag inkomen gratis of tegen sterk gereduceerd tarief per trein en bus door het hele land kunnen reizen, wederom alleen in de daluren. De details van deze kaart worden nog uitgewerkt. Waarschijnlijk gaat het om een van de volgende varianten: gratis reizen in bus, tram én trein, of gratis reizen en bus en tram en met 60% korting in de trein.

Begin 2026 hoopt het kabinet de Onderwegpas te kunnen lanceren. Deze zomer wordt het plan voorgelegd aan de Europese Unie, die daar mogelijk een paar honderd miljoen subsidie voor beschikbaar stelt. Tegen die tijd moet helder zijn welke precieze regeling het kabinet voor ogen heeft.