Pim Jansen Gezondheid 29 sep 2022, 12:49

Leestijd: 3 minuten

Hoe reageert je lichaam als je stopt met roken? Een hoogleraar legt uit

Iedereen weet inmiddels dat roken ongezond is. Komt doordat sigaretten de schadelijke stoffen teer, nicotine en koolmonoxide bevatten. Met name de teer is erg slecht voor je longen. Nicotine is een verslavend middel dat met name op het zenuwstelsel werkt, en het stofje dat het stoppen met roken zo moeilijk maakt.

Maar wat gebeurt er nou eigenlijk in je lichaam als je stopt met roken? Een hoogleraar het legde het uit aan onze zustertitel Bedrock.

Het effect van roken

Bij het roken komen er duizenden chemicaliën in je lichaam vrij. Dit is niet alleen slecht voor je longen, maar het zorgt ook voor schade aan je hart. Het is de koolmonoxide die ervoor zorgt dat er geen zuurstof meer via de rode bloedlichamen binnen komt. Rode bloedlichamen transporteren normaal gesproken zuurstof naar cellen in je lichaam.

Hoogleraar Toxicologie Martine van den Berg aan de Universiteit Utrecht legde uit dat de koolmonoxide van de sigaret zich aan je rode bloedlichamen bindt. Daardoor moet je lichaam harder werken voor meer zuurstof, wat slecht is voor je hart. Maar zelfs als je vele jaren gerookt hebt, kun je de ongezonde effecten daarvan terugdraaien en al snel de voordelen voor je gezondheid ervaren.

De periode na het roken

De positieve gevolgen van het stoppen met roken zullen snel in werking treden. Stoppen met roken heeft altijd zin en 20 minuten na je laatste sigaret zijn er al effecten merkbaar in je lichaam.

20 minuten na je sigaret

Je bloeddruk en hartslag dalen weer. Ook je bronchiale buizen ‘herstellen’. Vanuit je luchtpijp komt er lucht in deze bronchiën, die allebei verbonden zijn aan je longen.

Door constante blootstelling aan rook bewegen vezels in de bronchiën minder goed, maar als jij stopt doen ze dat ook weer beter. De vezels verplaatsen irriterende stoffen en bacteriën uit je longen, waardoor het risico op infectie wordt verminderd.

24 uur na je sigaret

Je longen maken zich verder schoon. Alle koolmonoxide is al uit je lichaam en waarschijnlijk hoest je slijm op.

2 tot 12 weken na je sigaret

Je longfunctie en bloedsomloop zijn verbeterd.

1 jaar na je sigaret

Je kunt je minder zorgen maken om hart- en vaatziekten, het risico daarop is inmiddels gehalveerd. Je zult misschien wel merken hoeveel makkelijker je ademt bij inspanningen en hoeveel minder je hoest, in vergelijking met toen je nog wel rookte.

15 jaar na je sigaret

Na deze lange tijd is het risico dat je een hartaanval of beroerte krijgt aanzienlijk gedaald, tot een niveau dat gelijk is aan dat van iemand die nog nooit heeft gerookt. Ook het risico op hart- en vaatziekten is gelijk aan dat van een niet-roker. 15 jaar is een echte mijlpaal als je stopt met roken.

Ontwenningsverschijnselen

Natuurlijk is het zo dat je ontwenningsverschijnselen zult ervaren na het stoppen. Mogelijke ontwenningsverschijnselen die je kunt ervaren zijn somberheid, een gevoel van onrust of paniek, of concentratieproblemen. Zo’n verandering in je stemming komt doordat je lichaam protesteert tegen het plotselinge gebrek aan nicotine. Na twee weken voel je je waarschijnlijk beter.

Volgens longarts en oprichter van Stichting Rookpreventie Jeugd Wanda de Kanter ziet ze de ontwenningsverschijnselen op de derde dag na het stoppen, pieken. „Je hersenen moeten in de eerste 6 tot 8 weken harder werken om dopamine aan te maken, het kan dan voelen alsof je depressief bent,” volgens de Kanter.

De rol van leeftijd

Het blijkt van belang te zijn dat je zo vroeg mogelijk stopt met roken. Hoe jonger je bent, hoe groter de kans is dat je lichaam goed herstelt. Stop je rond je 35e, dan heb je op latere leeftijd dezelfde overlijdenskans als iemand die nog nooit gerookt heeft.

Wanneer je pas op je 50e stopt, dan is die kans veel groter. Stoppen met roken voordat je 50 bent, halveert de kans dat je eraan overlijdt. Het is dus beter om die sigaret maar zo snel mogelijk te laten liggen!