Michiel Hekkens Geld & Carrière 7 feb 2025, 10:36

Leestijd: 3 minuten

Dit is je fors gedaalde koopkracht op basis van frikandellen in 2025

Mensen die hun hele salaris aan frikandellen uitgeven, zijn in 25 jaar tijd enorm achteruitgegaan in koopkracht. Dit blijkt uit de frikandellenindex van RTL Z. 

En nee, deze mensen bestaan niet. Maar de profielen uit de koopkrachtplaatjes van het kabinet bestaan ook niet. Alsnog zeggen ze iets over onze economie, en hetzelfde geldt voor de frikandellenindex. We bespreken de resultaten en plaatsen ze in een breder economisch perspectief.

Frikandellenindex toont rode cijfers: 35% minder koopkracht

De frikandellenindex laat zien hoeveel koopkracht een modaal salaris biedt, uitgedrukt in het aantal frikandellen dat je ervan kunt kopen in de snackbar. In het jaar 2000 bedroeg het modale inkomen €24.958. Met een gemiddelde frikandelprijs van €0,89 kon je 28.042 frikandellen kopen. Anno 2025 is het modale salaris gestegen naar €46.500, maar de prijs van een frikandel is ook flink omhooggegaan naar €2,55 per stuk. Wat dit betekent voor onze koopkracht in frikandellen, zie je in deze tabel.

Wie zijn hele jaarsalaris aan frikandellen uitgeeft, kan er 10.000 minder kopen dan in 2000. Dit betekent een fors verlies in koopkracht van 35%.

Wat zegt de frikandellenindex over onze koopkracht?

De frikandellenindex laat zien dat de prijs van frikandellen de afgelopen jaren veel sterker is gestegen dan ons salaris. Toch zegt het niet per se iets over onze koopkracht. Maak je bijvoorbeeld eenzelfde index over andere goederen, dan zie je een heel ander beeld. Zie hieronder bijvoorbeeld de bananen-, koffie- en benzine-index.

Bananen

• 2000: €24.958 / €1,50 per kg = 16.638 kg.
• 2025: €46.500 / €2,30 per kg = 20.217 kg.
• Bananenindex: 20.217 / 16.638 ≈ 1,21. Je kunt 21% meer bananen kopen in 2025 dan in 2000.

Benzine

• 2000: €24.958 / €1,10 per liter = 22.715 liter.
• 2025: €46.500 / €2,00 per liter = 23.250 liter.
• Benzineindex: 23.250 / 22.715 ≈ 1,02. Je kunt 2% meer benzine kopen in 2025 dan in 2000.

Koffie

• 2000: €24.958 / €3,50 per 500g = 7.131 pakken.
• 2025: €46.500 / €5,00 per 500g = 9.300 pakken.
• Koffieindex: 9.300 / 7.131 ≈ 1,30. Je kunt 30% meer koffie kopen in 2025 dan in 2000.

Terwijl de frikandellenindex diep in het rood staat, laten de koffie-, benzine- en bananen-index groene cijfers zien. De frikandellenindex zegt niet zoveel over onze koopkracht, maar wel over andere delen van de economie.

Arbeid- en energiekosten

De voornaamste redenen dat een frikandel anno 2025 zo duur is, komt door gestegen prijzen van energie en arbeid. Zo steeg de prijs van gas met 600% en steeg het salaris van een frietbakker met 110% (deels door verhoging van het minimumloon, deels door het arbeidstekort). Dit is een grotere stijging dan het salaris van Jan Modaal. Alle producten die net als de frikandel afhankelijk zijn van energie en (schaarse) arbeid, zullen daardoor dezelfde rode cijfers laten zien als de frikandellenindex. Zo zegt de prijsontwikkeling van een frikandel meer over de veranderde arbeidsmarkt en de effecten van de energiecrisis dan over de koopkracht.

Diepvriesfrikandellenindex

Zelfs iemand die zijn hele salaris uitgeeft aan frikandellen, kan zijn koopkracht makkelijk vergroten door voortaan diepvriesfrikandellen te eten. Die zijn in 25 jaar tijd ongeveer 40 procent duurder geworden. Aangezien de lonen stegen met 86,5%, toont de diepfriesfrikandellenindex een koopkrachtverbetering van liefst 40%.

Lijkt het je leuk om allerlei gegevens over de koopkracht van mensen te verzamelen? Goed nieuws, want het CBS is op zoek naar interviewers en ze betalen een prima loon. Wil je eindelijk eens weten wat er precies in een frikandel zit? Ook goed nieuws, want dat zochten we voor je uit.