Jana Witteman
Jana Witteman Geld & Carrière 4 apr 2023
Leestijd: 4 minuten

Arbeidsmarkt op de schop: 5 gunstige veranderingen voor jou

De arbeidsmarkt is aan flink wat verandering onderhevig. Om werknemers en werkgevers te beschermen, staan er behoorlijk wat hervormingen op het programma, heeft minister van sociale zaken en Werkgelegenheid Karien van Gennip bekendgemaakt.

Veranderingen omtrent contracten en verzekeringen voor ondernemers: in een 32 pagina’s tellende Kamerbrief wordt verteld welke maatregelen ons te wachten staan. Al jaren wordt over deze hervormingen gesproken en onderhandeld door de commissie Regulering van Werk, beter bekend als de Borstlap-commissie. Lees hier wat de belangrijkste resultaten voor jou betekenen.

Een veranderende arbeidsmarkt

De ambitie van de hervormingen is als volgt: werk- en inkomenszekerheid voor werknemers laten stijgen en “de wendbaarheid van bedrijven vergroten”, blijkt uit de Kamerbrief. Topambtenaar Hans Borstlap, voormalig onafhankelijk voorzitter commissie Regulering van Werk, is te spreken over het resultaat. “Het is een feest van herkenning”, zegt hij in NOS-programma Met het Oog op Morgen.

Verplichte verzekering zelfstandigen

Met ingang van de hervorming wordt het verplicht voor zelfstandigen een arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten. Voor zelfstandig ondernemers betekent dit niet dat zij direct kunnen rekenen op uitbetaling zodra zij bijvoorbeeld ziek worden. Volgens de nieuwe plannen van Van Gennip kunnen ze na één jaar rekenen op uitkering. Het eerste jaar moeten ze bij arbeidsongeschiktheid zelf kunnen dekken. Belangrijk een buffer op te bouwen, dus.

Geadviseerde buffer per situatie: heb jij genoeg aan 12.150 euro?

Interne wendbaarheid van het vaste contract

Dankzij deze regel kunnen ondernemers zich aanpassen aan crisisomstandigheden op de arbeidsmarkt. Hierbij gaat het niet over de gebruikelijke ondernemersrisico’s, maar over ongewone situaties die zich kunnen voordoen op de markt. “Denk bijvoorbeeld aan een tuinder in het Westland waarbij 60 procent van de tulpenexport wegvalt door een situatie als de Brexit”, legt Borstlap uit.

Bepaalde externe omstandigheden kunnen ervoor zorgen dat ondernemers in een lastige situatie terechtkomen. Het voorstel omtrent interne wendbaarheid moet ervoor zorgen dat werkgevers op zo’n moment de keuze kunnen maken om bijvoorbeeld een werknemer een dag minder te betalen. Dat klinkt misschien als een nachtmerrie voor de werknemer. Maar met dit voorstel kan de werkgever 20 procent in loonkosten besparen. In plaats van ontslag wordt de werknemer voor een deel gekort, maar kan de arbeidsovereenkomst blijven bestaan. Over de niet-gewerkte uren krijgt de werknemer 80 procent van het salaris. De helft daarvan zal voor bedrijven worden vergoed. Niet geheel onbelangrijk: deze regeling kan voor maximaal een half jaar in stand worden gehouden.

Doorbetaling bij ziekte

Binnen de huidige arbeidswetten moet een werkgever de werknemer bij langdurige ziekte twee jaar doorbetalen. Onder het nieuwe voorstel wordt het voor kleine ondernemingen (tot 100 man personeel) mogelijk om na één jaar te toetsen of er sprake is van langdurig ziekte. Nu is het voor bedrijven lastig om al een vervanger in dienst te nemen. Wanneer een werknemer namelijk toch terugkeert, moet het bedrijf dubbel salaris betalen. Door na één jaar al duidelijkheid te scheppen, wil de minister het aantrekkelijker maken voor bedrijven om mensen een vast contract aan te bieden, zonder dat zij huiverig hoeven te zijn over een ziektebed.

Van oproepcontract naar basiscontract

De veelvoorkomende nulurencontracten moeten met de hervorming van de arbeidsmarkt worden afgeschaft. Voor werknemers zorgen deze contracten op oproepbasis voor grote mate van onzekerheid. In het voorstel worden nulurencontracten vervangen door basiscontracten. Bij het basiscontract wordt er een minimum aantal werkuren afgesproken. Daarmee wordt er voor de werknemer meer inkomenszekerheid gegenereerd. Wel moet de werknemer bovenop het aantal afgesproken uren een aantal uren oproepbaar zijn.

Korte contracten

Op de arbeidsmarkt mogen werknemers driemaal op rij een jaarcontract krijgen. Willen zij bij hetzelfde bedrijf aan de slag blijven? Dan mag dat weer na een onderbreking van zes maanden. Met de nieuwe plannen wordt dit een onderbreking van vijf jaar. Op die manier wil Van Gennip stimuleren dat meer mensen in vaste dienst worden aangenomen. Doet een bedrijf dat namelijk niet? Dan ben je in de huidige krappe arbeidsmarkt een werknemer voor een periode van minimaal 5 jaar kwijt.

Of je nu in loondienst werkt, zelfstandig ondernemer of werkgever bent: voor iedereen staan er de nodige veranderingen op het programma. Gelukkig heb je nog wel even om aan de plannen te wennen. Dit jaar worden de plannen verder uitgewerkt om in 2024 voor te leggen aan de Tweede Kamer. Wanneer de plannen daadwerkelijk van kracht zijn is nog even afwachten, maar in ieder geval laat dat tot 2025 op zich wachten. Meer weten over de details? Je leest er alles over in de Kamerbrief.

Dit zijn de meest kansrijke beroepen per regio voor werkzoekenden

Schrijf je in voor Manners Weekly!

Elke vrijdag echte verhalen regelrecht in je mailbox.