Michiel Hekkens Geld & Carrière 4 okt 2025, 09:04

Leestijd: 3 minuten

De grote schaduweconomieën op aarde, met hoofdrol voor BN’er

In Nederland wordt elk jaar 67 miljard euro verdiend met zaakjes die het daglicht niet kunnen verdragen. Klinkt veel, valt reuze mee. Manners brengt de mondiale schaduweconomieën in kaart, met een saillante rol voor een landgenoot. Hint: het is een BN’er (Bolle Nederlander).

‘Kom uit het land waar xtc export nummer 1 is,’ rapten Lange Frans en Baas B in 2005. Sloeg de plank volledig mis. Bloemen en planten (7,1 miljard euro) zijn een veel groter exportproduct dan synthetische drugs (1 miljard euro). Toegegeven, dit is gebaseerd op de laatste cijfers en niet die uit 2005. Maar de waarde van de drugsmarkt nam in de afgelopen decennia juist aanzienlijk toe. Bovendien schatten we de kans niet hoog in dat Lange Frans en Baas B de CBS-data hebben bestudeerd, alvorens ze hun rapje schreven. Wees gerust: Manners heeft zijn huiswerk wél gedaan. In dit artikel werpen we een licht op de schaduweconomie, in Nederland en daarbuiten.

Onderzoek naar schaduweconomie van 133 landen

Accountantsbureau Ernst & Young schreef onlangs een ambitieus rapport met de naam “Shadow Economy Exposed: Estimates for the World and Policy Paths”. Hierin brachten ze van 131 landen alle economische activiteiten in kaart die niet worden geregistreerd, gerapporteerd en belast. Dit noemt men de schaduweconomie.

Dwarsdoorsnede in plaats van top 10

E&Y schat de mondiale schaduweconomie op 12.500 miljard, of 12,5 biljoen euro. Dat is 11,8 procent van de totale wereldeconomie. In onderstaande ranglijst zie je een aantal prominente landen, gerangschikt op grootste procentuele schaduweconomie. Tussen haakjes zie je welke positie ze innemen op de ranglijst van alle 131 landen. Het is dus niet de reële top 12, want dan hadden er alleen Afrikaanse landen in gestaan, met Sierra Leone als koploper. De complete lijst zie je in dit rapport.

De schaduweconomie van een land heeft drie pijlers: informele arbeid (zwart werk), illegale bedrijven (naaiatelier, café zonder vergunning, eettentje op straat) en criminele activiteiten (drugshandel, prostitutie, gokpraktijken, houtkap).

Net als Lange Frans en Baas B denken we bij de Nederlandse schaduweconomie vooral aan drugs, maar in werkelijkheid is dit maar een klein percentage van het totaal. Van de 67 miljard euro wordt 4,5 miljard verdiend met criminele activiteiten: cannabis (1,4 miljard), cocaïne (1,1 miljard), synthetische drugs (1 miljard) en prostitutie (700 miljoen) zijn de grootste sectoren. Het grootste deel van de schaduweconomie bestaat uit zwartwerkers. Een leger aan poetsvrouwen, klusjesmannen en beunhazen loopt onze deuren plat en verricht zwart werk ter waarde van 25 tot 30 miljard euro per jaar.

BN’er draagt bij aan koppositie Sierra Leone

Kijken we nog even naar de grootste schaduweconomie ter wereld. Die bevindt zich in Sierra Leone. In dit land wordt 64,5 procent van al het geld op illegale wijze verdiend. De laatste jaren groeit de cocaïnehandel als kool in het door en door corrupte Sierra Leone. Plots dook ook de grootste drugscrimineel van Nederland op in het land, en wel in direct gezelschap van de president. Manners zal nooit cynisch doen over de liefde, maar zou het toeval zijn dat de dochter van president Bio haar oog heeft laten vallen op Bolle Jos? Zonder te veel te speculeren, zit er een oranje tintje aan het crimineelste land ter wereld. En daar mogen we best een beetje trot- ..euh ons voor schamen. Foei Bolle Jos.

Tot slot is ook in Niger (56%) en Nepal (51%) de schaduweconomie groter dan de reguliere economie. Al eerder brachten we in kaart hoeveel lijntjes cocaïne er per inwoner worden gesnoven in Amsterdam en andere steden.