Alrik de Jong
Alrik de Jong Samenleving 28 mei 2025
Leestijd: 2 minuten

Dit is een échte crisis in Nederland en kinderen zijn de dupe

De aandachtscrisis in Nederland is pijnlijk zichtbaar in de maatschappij, waar je ook om je heen kijkt. Vooral kinderen en jongeren zijn de dupe. De oplossing begint bij volwassenen en hun omgang met die vermaledijde smartphones.

Dit is onze persoonlijke oplossing, maar we laten hierover graag het woord aan Marleen Vermeulen van het Nederlands Genootschap van Vitalogen. “De verandering begint bij het goede voorbeeldgedrag van volwassenen.”

‘Vooral kinderen de dupe van smartphones en social media’

“Er is een stille, maar ontwrichtende crisis gaande: een aandachtcrisis. Onze aandacht wordt steeds meer opgeslokt door smartphones, sociale media en kunstmatige intelligentie (AI). Niet alleen jongeren, ook volwassenen zijn bijna voortdurend digitaal afgeleid. Daardoor is er steeds minder ruimte voor echte aanwezigheid en onverdeelde aandacht. En dat heeft gevolgen – vooral voor kinderen.”

‘Verandering begint bij volwassenen’

“Kinderen en jongeren hebben aandacht nodig om zich veilig, verbonden en gezien te voelen. Ze ontwikkelen hun emotionele veerkracht in relatie tot volwassenen die écht beschikbaar zijn. Maar steeds meer kinderen groeien op in een omgeving waarin aandacht vluchtig is en momenten van echt contact schaars worden.

Ouders zijn er fysiek wel, maar mentaal vaak bezet in gesprek met hun scherm in plaats van met hun kind. We praten terecht over het beperken van smartphonegebruik onder kinderen en jongeren, maar de werkelijke verandering begint bij het gedrag van volwassenen. Onze constante afleiding maakt diepe indruk op kinderen. We geven – vaak onbedoeld – het signaal af dat aandacht niet vanzelfsprekend is.”

‘Verleiding schermpjes weerstaan’

“De oplossing begint bij volwassenen die bewust vertragen en oprechte aandacht geven aan kinderen. Meer smartphonevrije momenten: samen koken of klusjes doen, kletsen en ontspannen. Niet multitasken, maar ouders die écht aanwezig zijn. Aandacht is geen luxe, maar zorg en betrokkenheid die kinderen nodig hebben om mentaal gezond te groeien.

Goed voorbeeldgedrag is zeker zo belangrijk; kinderen hebben baat bij ouders die de verleiding van smartphones en andere schermen kunnen weerstaan. Zo leren kinderen om geen afleiding te zoeken, om te gaan met verveling en (samen) zonder schermen dingen te doen.”

‘Mentale en sociale gezondheid voorop’

“Negeer je de aandachtscrisis, dan komt niet alleen opvoeding, maar ook mentale en sociale gezondheid van een generatie in gevaar. Zonder aandacht groeien kinderen op zonder stevige verbinding met zichzelf en anderen. Maken we nu geen ruimte voor echte aanwezigheid zonder smartphones, dan betalen we straks de prijs met een verdere toename aan psychische klachten.”

aandachtscrisis smartphones alarm kinderen de dupe crisis
Marleen Vermeulen

Marleen Vermeulen zet zich in voor een betere maatschappij namens het Nederlands Genootschap van Vitalogen. Ook is ze deelnemer van de dienst ANP Expert Support.

Schrijf je in voor Manners Weekly!

Elke vrijdag echte verhalen regelrecht in je mailbox.