Alrik de Jong Samenleving 17 okt 2025, 12:23

Leestijd: 3 minuten

Deze partijen laten je koopkracht het hardst stijgen, volgens CPB

Gaat het je bij de Tweede Kamerverkiezingen 2025 om je eigen koopkracht en algehele groei van de economie op lange termijn, dan geeft de doorrekening van het Centraal Planbureau helder inzicht. Op dit vlak komen GroenLinks-PvdA en D66 het best uit de bus. Uiteraard zijn er ook nuances in de doorrekening.

Als je voor de verkiezingen geen tijd hebt voor debatten of klaar bent met het vergif op social media, dan is er de doorrekening van het onafhankelijke economische instituut Centraal Planbureau (CPB). De economische gevolgen van verkiezingsprogramma’s worden hierin tot in detail doorberekend. Dit wordt samengevat in het overzichtelijke document Keuzes in Kaart, voor iedere burger in te kijken.

Het is niet verplicht om je verkiezingsprogramma door te laten rekenen door het CPB, maar de grote partijen doen doorgaans altijd mee. Het laat onder meer zien dat je ideeën niet zijn gebaseerd op nattevingerwerk of vals sentiment. PVV is de grote afwezige. De partij van Geert Wilders heeft zijn programma niet laten doorrekenen. GroenLinks-PvdA, VVD, NSC, D66, BBB, CDA, SGP, CU, Volt en JA21 hebben openheid van zaken gegeven. SP en Partij van de Dieren zijn de kleine afwezigen.

Beleidsintenties en de economische effecten

Natuurlijk draaien verkiezingen om meer dan economische effecten, maar uiteindelijk is een goede koopkracht de basis van welvaart. Koopkracht is de hoeveelheid goederen en diensten die je kunt kopen met je beschikbare inkomen. Goed om te weten: Keuzes in Kaart is geen kieswijzer, maar maakt een onderlinge vergelijking tussen partijen mogelijk. Bij de analyse wordt eventuele uitvoeringsproblematiek (zoals de extreme inkomstenbelastingverlaging van Volt) rond maatregelen grotendeels buiten beschouwing gelaten. Door alle maatregelen – binnen en na de kabinetsperiode – mee te nemen, worden de beleidsintenties van partijen zichtbaar.

GroenLinks-PvdA en D66 blinken uit in koopkracht en economie

Hieronder zie je het CPB-overzicht van economische effecten en bredewelvaartsaspecten van verkiezingsprogramma’s van de deelnemende partijen. Het gaat om effecten op lange termijn – na de kabinetsperiode – tenzij anders aangegeven. Zoals je ziet springt GroenLinks-PvdA erbovenuit wat betreft economische groei en de stijging van koopkracht, gevolgd door D66. De pijltjes omhoog staan voor vooruitgang ten opzichte van het basispad, pijltjes omlaag voor achteruitgang. Hoe groter de pijl, des te groter de groei of daling.

Let wel, het gaat hier om de beleidsintentie bij volledige uitvoering van het verkiezingsprogramma. In werkelijkheid zijn er natuurlijk altijd compromissen met andere politieke partijen.

Overheidsuitgaven en -inkomsten per politieke partij

Dat jij meer goederen en diensten kunt kopen van je beschikbare inkomen (koopkracht), komt natuurlijk ergens vandaan. Zo heeft het CPB berekend dat onder GroenLinks-PvdA en D66 de overheidsuitgaven het hardst stijgen, maar de inkomsten uiteindelijk ook.

Meer duiding en details vind je in Keuzes in Kaart, de volledige doorrekening van het CPB.

Tweede Kamerverkiezingen 2025

Het belangrijkste: ga stemmen! Belangrijker dan ooit in tijden van wereldwijd wankelende democratieën. Jouw individuele stem doet ertoe. De Tweede Kamerverkiezingen 2025 vinden plaats op 29 oktober 2025.